Кафедра тарихи

“Болалар касалликлари” кафедраси узоқ тарихга эга.  Кафедра 1920 йилда доцент  А.Н.Устинов томонидан  тузилган.  А.Н. Устинов 1922 йилгача кафедрани бошқарган.  1922-йилдан 1924-йилгача кафедрани Василий Иванович Лысенко (1885-1946йй) – тиббиёт фанлари доктори, профессор бошқарган. У  Харьков Университети тиббиёт факультетини  тамомлаган, «Иссиқ иқлим шароитида болаларни рационал овқатлантириш” тўғрисида 40 дан ортиқ илмий ишлар муаллифи. 1936-йилда Лысенко В.И. Болаларни овқатлантириш кафедрасини тузган, 1945-йилда эса, Педиатрия факультетининг Болалар касалликлари кафедрасини тузган.

1927-1930 йилларда  кафедрани  Николай Иванович Осиновский – тиббиёт фанлари доктори, профессор бошқарган. Осиновский Н.И. 1919-йилда Ҳарбий-тиббий академияни тугатган. Докторлик  диссертациясини  1922-йилда  химоя  қилган. Унинг асосий ишлари цинга, қизилча, церебро-спинал  менингит, ошқозон-ичак касалликларининг клиникаси, ташҳисига бағишланган.

1930-йилдан  1960-йилгача кафедрани  Рафаил Самуилович Гершенович (1889 – 1960 йй)  тиббиёт фанлари доктори, профессор, хизмат кўрсатган фан арбоби, Берлин ва Париж педиатрлар жамияти корреспондент аъзоси бошқарган.  Гершенович Р.С. 1907-йилда  Париж университети  факультетини тамомлаган. Докторлик диссертациясини 1935-йилда ҳимоя қилди,   Ошқозон-ичак тракти касалликлари, пеллагра, болалар сили, лейшманиоз, қон касалликларини ташҳислаш ва даволаш бўйича 150дан ортиқ ишлар муаллифи ҳисобланади. Бу йилларда  кафедрада  И.Ф. Фазилов, М.А. Мирзамухамедов ишлаган. Кафедранинг илмий йўналиши болаларда ошқозон – ичак патологиясига бағишланган.

1935йилда талабалар сони кўпайганлиги мунособати билан  тиббий-гигиеник ва даволаш факультетлари очилди.  Бу кафедрани 1935-йилдан 1966-йилгача Константин Герасимович Титов (1898 – 1970 йй) —  тиббиёт фанлари доктори, профессор, хизмат кўрсатган  фан  арбоби бошқарди. Титов К.Г.  1928-йилда САГУни  Тиббиёт факультетини тамомлаган.   1936-йилда тиббиёт фанлари доктори илмий даражаси берилди. У 65 дан ортиқ илмий  ишлар:  болаларда ўпка ва  қон касалликларига бағишланган. Бу даврда кафедрада  В.П. Елецкая, И.Ф. Фазилов,  С.Ю. Шаюсупова, Т.К. Қодировалар фаолият юритган. Кафедранинг илмий йўналиши физиология, гистология ва суяк кўмиги ва ретикулоэндотелиал тизимлар патологиясига бағишланган.

1966-1967 йй ва 1975-1990 йилларда кафедрага Маннаф Атаматович Мирзамухамедов (1920 – 2002 йй) –тиббиёт фанлари доктори, профессор, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби мудирлик қилди.  Мирзамухамедов М.А.  1943-йилда ТошДавТИни тамомлаган. 1949-йилда номзодлик диссертациясини ҳимоя қилган, докторлик диссертациясини –  1975-йилда ҳимоя қилган. 150 дан ортиқ илмий ишлар муаллифи, илмий ишлари овқат ҳазм қилиш аъзолари касалликлари ташҳисоти ва давосига бағишланган. 3 нафар фан докторлари ва 12 та фан номзодларини тайёрлаган. 1955-1966 йилларда  Самарканд тиббиёт институти ректори лавозимида ишлаган.  1967 – 1975 йилларда – Педиатрия илмий текшириш институти директори бўлиб ишлаган .  1977-1980 йилларда – ТошДавТИ  II- даволаш  факультети декани,  1980–1982 йилларда – тайёрлов бўлими   декани бўлиб ишлаган. Ўзбекистон Республикаси бир нечта орден ва кўкрак нишонлари билан тақдирланган.

1968 – 1972 йилларда кафедрага Орхон Сирожиддинович Махмудов (1927-2012 йй), тиббиёт фанлари доктори, профессор, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган фан арбоби, Абу Райҳон Беруний номли Давлат мукофоти лауреати мудирлик қилган. Махмудов О.С. 1943-йилда ТошДавМИ тамомлаган. Номзодлик диссертациясини 1960-йилда, докторлик диссертациясини 1966-йилда ҳимоя қилган. 10 дан ортиқ  фан докторлари ва  50 нафар фан номзодларини тайёрлаган. 300 дан ортиқ илмий ишлар муаллифи, илмий ишлари болалардаги юқумли касалликларнинг  долзарб муаммоларига қаратилган. 1966 – 1968 йилларда санитария –  гигиена факультети декани, 1968 – 1972 йилларда  институт  илмий ишлар бўйича проректори  бўлган. 1976 – 1983 йиллари  Педиатрия ИТИ  директори. 1983 – 1984 йилларда Ўзбекистон Соғлиқни Сақлаш Вазири ўринбосари бўлиб ишлаган. Ўзбекистон Республикаси бир нечта орден ва кўкрак нишонлари билан тақдирланган. Бу даврда кафедрада И.Ф. Фазилов, В.П. Елецкая, И.А. Исламбекова, С.Ю. Шаюсупова, Т.К. Кадырова, З.К. Файзиева, Д.Н. Худояровалар фаолият кўрсатишган.

1972 – 1975 йилларда кафедрага доцент Елецкая Валентина Павловна раҳбарлик қилган. Шу вақтда ТошДавТИ болалар бўлими базасида тиббий гигиена ва стоматология факультетлари учун «Болалар касалликлари» кафедраси тузилган, унга профессор М.Р. Нуритдинов мудирлик қилган.

Майиддин Расулович Нуритдинов (1927 – 1996 йй) – тиббиёт фанлари доктори профессор, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган шифокор. Нуриддинов М.Р. 1952 йилда ТошДавТИни тамомлаган. 1956-йилда номзодлик диссертациясини ҳимоя қилган, докторлик  диссертациясини 1972 йилда ҳимоя қилган.  100 дан ортиқ илмий ишлар муаллифи. Илмий ишлари болалар гематологияси ва ревматологиясига бағишланган. 1972– 1996 йилларда тиббий гигиена ва стоматология факультетларининг “Болалар касалликлари” кафедрасига мудирлик қилган. 1971 – 1972 йй. – ТошДавТИ  педиатрия факультети  декани,  1972 – 1976 йй. – тайёрлов  бўлими декани,  1976 – 1978 йй. – ўқитувчилар малакасини ошириш  факультети  декани бўлиб ишлаган. 1978 – 1980 йй. – интернатура ва амалиёт декани бўлган.   1 фан доктори  ва 4 нафар фан номзодларини чиқарган. Бу даврда кафедрада қуйидаги ходимлар фаолият юритишган: Д.Н. Худоярова, М.Н. Ахунди,  З.К. Файзиева, И.М. Исамухамедов, Г.Н. Шоисламова, Ш.Ш. Абдусагатова, У.Ф. Амирова,  А.А. Захидова, О.Ш. Акрамова, Р.Р. Мирджураева, Т.И. Давидова, Ф.Х. Абызгильдина, И.Н. Низаметдинов, М.Х. Алимова, Д.Р. Курбанова, Д.Р. Салимова. ТошДавТИ иккига ажралгандан сўнг,  профессор М.А. Мирзамухамедов раҳбарлик қилган кафедра янги ташкил қилинган институтда жойлашган, профессор М.Р. Нуритдинов кафедраси ТошДавТИ даволаш ва стоматология факультетлари учун фаолият юритган.

1996 -2008йй. Кафедрага  Ильхом Низамович Низаметдинов (1949 – 2011йй.) – тиббиёт фанлари доктори, профессор мудирлик қилган.   Низаметдинов И.Н. 1972 йилда СамМИни тамомлаган. Номзодлик диссертациясини 1980 йилда, докторлик диссертациясини 1992 йилда ҳимоя қилган. 200 дан ортиқ илмий ишлар муаллифи. 2 нафар фан доктори ва 7 та фан номзодларни тайёрлаган. Низаметдинов И. Н. кафедра  мудири  бўлган  вақтда  кадрлар тайёрлаш  ва  илмий-амалий  ишлар  анъаналари сақланди. Бу вақтда кафедрада қуйидаги ходимлар  фаолият юритишган:  тиббиёт фанлари доктори, доцент Шарапова М.Х., доцентлар: Д.Р.Курбанова, Э.А. Худайкулов,  М.Х. Алимова, катта ўқитувчи, т.ф.н. З.К. Файзиева,  ассистентлар: А.А. Захидова, О.Ш. Акрамова, Р.Р. Мирджураева, Т.И. Давидова, Ф.Х. Абизгильдина, Д.Р. Салимова. Профессор Низаметдинов И.Н. журнал ва тўпламларда  200 дан зиёд илмий мақолалар,  3 та монография, 56 услубий қўлланма муаллифи,  50 тадан ортиқ илмий конференциялар ўтказган,  2 нафар фан доктори ва 7 фан номзоди рахбари, 14 та  клиник ординаторлар тайёрлаган. Кафедрада  Голландия тиббиёт маркази ва Қозоғистон Давлат тиббиёт университети  поликлиник  педиатрия  Болалар  иммунология ва аллергология  курси  кафедраси  билан  узвий  боғлиқликлар  йўлга қўйилган.

1999 йилдан I ТошДавТИ да 6-7 курслар учун “Болалар касалликлари” кафедраси ташкил этилган. Кафедрага тиббиёт фанлари доктори, профессор Ахмедова Дилорам Ильхомовна (1956 й.т.) раҳбарлик қилган. Ахмедова Д.И. 1980 йилда САМПИ (хозирги ТошПМИ) тамомлаган. Номзодлик диссертациясини 1989 йилда,  докторлик диссертациясини 1997 йилда ҳимоя қилган. Болаларда шошилинч ҳолатлар, чақалоқлар гемолитик касалликлари ташҳислаш ва даволаш тўғрисида 150 дан ортиқ илмий мақолалар муаллифи.  «Соғлом авлод» дастури Давлат комиссияси аъзоси ҳисобланади. Ахмедова Д.И. рахбарлигида 2 докторлик ва 10 тадан ортиқ номзодлик диссертациялари химоя қилинган. Бу вақтда кафедрада қуйидаги ходимлар фаолият юритишган: проф. Иноятова Ф.И., доцент Арифова Г.А., ассистентлар:  т.ф.н. Халматова Б.Т., т.ф.н. Абдазимова У.Т., т.ф.н. Ишниязова Н., т.ф.н. Шадманова Ф.Д., Абдуллаева Д.Т.

2005 йилда    Тошкент Тиббиёт Академияси  ташкил топди ва 6-7 курслар учун  “Болалар касалликлари” кафедраси 4-5 курслар учун “Болалар касалликлари,  неонатология ва тиббиёт генетикаси» кафедраси билан бирлаштирилди. Кафедрага  профессор Низаметдинов И.Н. раҳбарлик қилди (2008 йилгача). Бу вақтда кафедрада қуйидаги ходимлар ишлаган: т.ф.д. Халматова Б.Т., т.ф.д. Шарапова М Х., т.ф.д. Рахманова Л.К., доц. Курбанова Д.Р., доц. Худайкулов Э.А., катта ўқитувчилар: Файзиева З.К., Шадманова Ф.Д., ассистентлар: Миррахимова М.Х., Салимова Д.Р., Мухамедова П.И., Абдазимова У.Т., Мекенбаева Р.Т., Бобоева У.Р., Шамсиева Э.Р., Каримова Б.Н., Касимова М.Б., Ахмедова Г.Х., Носиров М.А., Ядгарова Д.У. Кафедрага  2008-йилдан  2012-йилгача ЎРФА академиги Даминов Турғунпўлат Обидович (1941й.т.) раҳбарлик қилди. Бу вақтда кафедра «Юқумли касалликлар ва педиатрия» кафедраси деб номланди. Т.А.Даминов 350 дан ортиқ илмий ишлар, 4 та дарслик, 12 та монография муаллифидир, унинг раҳбарлиги остида 5 илмий тўплам чиқарилган. Даминов Т.О рахбарлигида 19 докторлик ва 40 дан зиёд номзодлик диссертациялари химоя қилинган. Бу вақтда кафедрада профессорлар: Камилов А.И., Туйчиев Л.Н., Халматова Б.Т., Шарапова М Х.,  доцентлар: Курбанова Д.Р., Худайкулов Э.А., Агзамходжаева Н.С., Миррахимова М.Х., Магзумов Х.Б,  Шукуров Б.В., Худайкулова Г.К.,   Абдукаххарова М.Ф.,  Таджиева Н.У., катта ўқитувчилар: Файзиева З.К.,  Аладова Л.Ю., Бегматов Б.Х., Ибрагимов Б.Э.,  ассистентлар: Мекенбаева Р.Т., Бобоева У.Р.,  Абдуллаева Д.Т., Шамсиева Э.Р.,  Сотиболдиева Н.Р., Каримова Б.Н., Касимова М.Б., Ахмедова Г.Х., Муминова М.Т. фаолият юритишган. 2012 йилда кафедра “Болалар касалликлари” деб номланди ва кафедрага тиббиёт фанлари доктори, профессор Холматова Барно Турдиходжаевна раҳбарлик  қилиб  келди.

2020-йил сентябрь ойидан бошлаб профессор Бобомуратов Т.А. бошчилигида «Болалар касалликлари пропедевтикаси» мустақил кафедра сифатида фаолият юрита бошлади.